Hellen van Meene (1972) behoort al twintig jaar tot de internationale top van fotografen. Met haar opvallend eigen handschrift en tijdloze, intieme beelden van jonge meisjes in hun ontwikkeling naar volwassenheid oogst zij wereldwijd lof. Haar bewonderaars bevinden zich onder meer in Japan, Korea en de VS, landen waar haar werk te zien is geweest in solo- en groepstentoonstellingen.
Het Fotomuseum Den Haag presenteert nu haar eerste grote oeuvreoverzicht.
Hoewel Van Meene zich in de afgelopen twintig jaar is blijven ontwikkelen en haar onderwerpkeuze zich heeft verbreed, getuigt haar werk van een consistent eigen handschrift. Of het nu gaat om vrij werk of een foto in opdracht van de New York Times of Tank Magazine, of het nu een portret is van een jong meisje in Tokio of Los Angeles, of een portret van een hond, de foto blijft onmiskenbaar ‘een Hellen van Meene’.
Van Meenes bijzondere stijl wordt gekenmerkt door de grote mate van tijdloosheid en geheimzinnigheid van haar beelden en door haar consequente gebruik van natuurlijk licht. Mede door de bepalende rol van lichtval in haar foto’s, maar ook door de manier waarop ze de pubermeisjes in beeld brengt, wordt zij soms vergeleken met meesters uit de schilderkunst: van Botticelli en Velázquez tot de negentiende-eeuwse prerafaëlieten.
Haar modellen, vaak jonge meisjes, vindt Van Meene in haar directe omgeving of zij spreekt ze zomaar aan op straat. Het doet er voor haar niet toe wie het meisje is of waar zij vandaan komt. Om die reden geeft ze haar foto’s bewust geen titels; er is geen verwijzing nodig naar de identiteit van de geportretteerde. De foto is een door Van Meene zorgvuldig geregisseerd moment, de persoon kan er de volgende dag al weer anders uitzien - zeker wanneer het gaat om meisjes in een ‘tussenfase’, de leeftijd op de drempel naar volwassenheid. De tijd vliegt voorbij, ofwel The Years Shall Run Like Rabbits. Wat achterblijft is een tijdloos beeld waaraan de toeschouwer vaak niet kan zien of de foto aan het begin van Van Meenes carrière werd gemaakt of in 2015.
Intieme kabinetten
Om de intimiteit die in haar foto’s besloten ligt te versterken drukt Van Meene haar foto’s af op klein formaat, waardoor de bezoeker gedwongen wordt om dichtbij te komen. De ruimte in het Fotomuseum Den Haag is verdeeld in zes kleurige kabinetten waarin een overzicht van meer dan negentig foto’s te zien is: van haar eerste fotowerken uit 1994 tot haar nieuwste werk dat nog niet eerder in Nederland te zien is geweest.
Catalogus
Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek met een essay van Martin Barnes, hoofdconservator Fotografie Victoria & Albert Museum, Londen, in het Nederlands (Ludion, ISBN 978-94-9181-932-2), Engels (Aperture, ISBN 978-1-59711-317-5) en Duits (Schirmer/Mosel, ISBN 978-3-8296-0717-9).